Kim Ngân 1. Tất tần tật về mèn mén Hà Giang
1.1 Mèn mén Hà Giang – Món ăn đặc sản có 1-0-2 của người Mông
Trong mèn mén Hà Giang, cái tên mèn mén được bắt nguồn từ tiếng Quan Hỏa Trung Quốc có nghĩa là bột ngô hấp. Dù mèn mén được làm từ một nguyên liệu hết sức bình thường nhưng lại đem đến cho du khách cảm nhận rất thú vị bởi hương vị thơm ngon đặc biệt.
Hương vị đặc biệt của mèn mén Hà Giang có được là bởi nó được chế biến từ giống ngô ngon nhất của vùng, ngô đã lai hay ngô nơi khác cũng không có được hương vị thơm ngon giống như ngô địa phương này.
Cách làm mèn mén Hà Giang không quá phức tạp, nhưng nó lại đòi hỏi nhiều công đoạn. Đặc biệt món ăn này cần đến những đôi bàn tay khéo léo có kinh nghiệm để làm ra thành phẩm ngon nhất. Món ăn này được người dân truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ sau, vì vậy mà mèn mén Hà Giang đã trở thành truyền thống của người H’Mông.
Đã thử qua các loại đặc sản khác của Hà Giang như: Rượu ngô Hà Giang, Mật ong bạc hà Hà Giang hay Rêu nướng Hà Giang thì đừng bỏ qua cả mèn mén Hà Giang bạn nhé.
Xem thêm: Quyến luyến với vị ngọt thanh của bánh tam giác mạch Hà Giang
Mèn mén Hà Giang với hương vị thơm ngon đặc biệt được nhiều du khách yêu thích
1.2 Cách nấu mèn mén Hà Giang
Nấu mèn mén Hà Giang không khó, nhưng để có được thành phẩm ngon tuyệt hảo thì đòi hỏi phải được qua bàn tay có kinh nghiệm của người Hà Giang. Hạt ngô tẻ được tách khỏi lõi ngô, xay thành bột và sàng bớt vỏ. Khi có được bột ngô vừa ý, người ta sẽ rắc thêm chút nước và đảo đều đến khi bột ngô tơi ra rồi đặt vào chỗ gỗ đồ chín trong chảo nước.
Bột ngô thường sẽ được xay thủ công bằng loại cối đá có hai thớt chồng lên nhau, rất nặng và khó thao tác. Ngô ban đầu sẽ được xay tróc hết vỏ rồi mới xay đến khi thành bột mịn. Hấp mèn mén cũng phải mất đến hai lần, hấp lần đầu để nước tẩm vào bột ngô, để bột ngô được tơi không bị vón cục, người ta cần phải tính toán thời gian sao cho hợp lý, ngô già hay ngô non đều cần thời gian khác nhau. Với bột ngô non thì chỉ cần nước trong chảo sôi, hơi nước bắt đầu bốc lên miệng chõ là có thể hoàn thành lần đồ đầu tiên, còn với ngô già thì cần để lửa lâu hơn.
Sau lần hấp đầu tiên thì bột ngô sẽ được dỡ ra nia, đảo tơ và lọc ra những mảng ngô già lửa rồi tiếp tục đặt ngô vào chõ lần thứ hai cho bột chín hẳn, khi đó mèn mén Hà Giang mới được coi là nấu hoàn tất. Chế biến mèn mén từ lúc bắt đầu cho tới khi hoàn thành sẽ mất ít nhất là 2 đến 3 tiếng nên để kịp cho phiên chợ sáng, người dân địa phương phải dậy từ 4 – 5 giờ sáng để chuẩn bị. Người lên nương sẽ mang mèn mén đi để ăn sáng rồi ăn trưa.
Vì khi chín mèn mén sẽ có mùi thơm lan tỏa, vị bùi ngọt, đậm đà, bạn ăn càng chậm rãi, nhai càng kỹ thì sẽ càng cảm thấy thấm hương thấm vị. Mèn mén Hà Giang khá là khô và dẻo nên nếu dùng trong dùng trong bữa chính, mèn mén sẽ thường được ăn kèm với canh rau cải hoặc đậu chúa để không bị nghẹn. Trong các chợ phiên, mèn mén có thể ăn cùng thắng cố. Còn có ớt nướng nếu không ăn cùng mèn mén thì mất cả ngon, do điều kiện khí hậu ở vùng cao rất lạnh giá nên người dân nơi đây ăn ớt rất giỏi để chống rét, ớt càng cay càng tốt và để đúng vị nhất phải là ớt thóc, quả nhỏ xíu như hạt thóc, đem nướng lên rồi giã cùng với muối, ăn cùng với mèn mén nữa là đỉnh của chóp.
Nguyên liệu chính để làm nên món mèn mén Hà Giang
Mèn mén Hà Giang với khá nhiều công đoạn đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của người dân Hà Giang
Nấu mèn mén Hà Giang phải trải qua hai lần hấp
Làm mèn mén phải mất tới khoảng 2 – 3 tiếng đấy
Mèn mén Hà Giang nghe thì dân dã nhưng vị của nó lại ngon tuyệt, nếu đã đến với Hà Giang thì hãy thử món đặc sản có 1-0-2 tại mảnh đất này nhé. Bạn cũng có thể mua mèn mén về làm quà cho người thân nữa và chắc chắn đây sẽ là một món quà tuyệt vời đấy!