Tiểu Ngọc 1. Giới thiệu đôi nét về Nghề đóng đáy ở Cà Mau
Bên cạnh Nghề muối Tân Thuận hay gác kèo ong ở rừng U Minh Hạ, đóng đáy là công việc đã gắn bó lâu đời với người dân vùng cực Nam Việt Nam. Với hệ thống sông ngòi chằng chịt cùng vô số sản vật thiên nhiên như cá, tôm, ba khía… thế hệ cha ông nơi đây đã tận dụng dòng nước chảy xiết của những con sông lớn nhằm đóng đáy đánh bắt thủy sản tươi ngon.
Đây là nghề truyền thống ở Cà Mau đã được lưu truyền qua bao đời tại tỉnh thành này đồng thời cũng là nguồn thu nhập chính của nhiều hộ gia đình sinh sống tại khu vực sông thuộc địa bàn huyện Năm Căn, Ngọc Hiển. Nếu có dịp về đất Mũi vi vu khám phá nét đẹp đời sống miền đất Tây Nam Bộ, những ngôi làng đã kế thừa và phát huy Nghề đóng đáy ở Cà Mau hứa hẹn sẽ là điểm dừng chân giúp bạn hiểu thêm về công việc có từ thời khai hoang mở cõi này.
Xem thêm: Nghề giăng lưới ở Cà Mau và nét đẹp bình dị của người dân sông nước
Hình ảnh ngôi chòi rộng chừng 4 đến 10m2 nằm giữa biển được người làm Nghề đóng đáy ở Cà Mau dựng nên nhằm phục vụ cho quá trình đánh bắt cá xa bờ đầy gian nan của mình
2. Hướng dẫn cách di chuyển đến làng nghề đóng đáy
Khu vực sông Cửa Lớn, huyện Năm Căn cách trung tâm thành phố hơn 70km là nơi có nhiều cư dân làm Nghề đóng đáy ở Cà Mau nhất. Muốn khám phá công việc này, bạn có thể đến đây và theo chân người bản địa trải nghiệm hình thức khai thác cá tôm này.
Thông thường, tín đồ xê dịch sau khi sử dụng đa dạng phương tiện di chuyển đến Cà Mau như máy bay, xe khách, limousine không vội ghé huyện này, thay vào đó mọi người sẽ tham quan các địa điểm du lịch nổi tiếng trong nội thành cũng như thưởng thức các món ngon đặc sản tại những hàng quán rất được ưa chuộng trước.
Xong xuôi đâu đó, các bạn gần xa mới thuê xe máy ở các đại lý lớn, uy tín và “triển” một tour khám phá nhiều làng nghề truyền thống ở Cà Mau trong đó có ngôi làng chuyên về công việc đóng đáy bắt cá. Bạn hoàn toàn có thể tham khảo qua hình thức di chuyển vừa tiện lợi lại giúp mang đến trải nghiệm du lịch miền Tây sông nước vô cùng trọn vẹn này.
Nhìn chung giá vé xe khách xuất phát từ Sài Gòn cùng chi phí thuê xe gắn máy ở trung tâm Thành phố Cà Mau khá phải chăng và vừa túi tiền. Nếu giá vé cho chuyến xe khách 1 chiều rơi vào khoảng 150.000 VNĐ đến 200.000 VNĐ/người thì chi phí thuê xe gắn máy tốn chừng 100.000 VNĐ/ngày tùy theo loại xe mà bạn lựa chọn.
Để khám phá công việc khai thác thủy hải sản độc đáo nơi đây, bạn có thể mua vé xe khách di chuyển đến đất Mũi trước, sau đó từ đây thuê xe máy đi đến khu vực làng Nghề đóng đáy ở Cà Mau trải nghiệm
3. Khám phá Nghề đóng đáy ở Cà Mau mang nét đẹp lao động miền sông nước
3.1 Giải mã Nghề đóng đáy ở Cà Mau
Đóng đáy là một cách khai thác đánh bắt cá, tôm không còn xa lạ gì đối với ngư dân miền Nam, nhất là ở những vùng sông nước như đất Mũi Cà Mau. Nghề truyền thống này được chia thành 4 hình thức khác nhau gồm đóng đáy bè, đày hàng cặm (hay còn gọi là hàng cạn), đáy hàng sông và cuối cùng là hàng khơi.
3.2 Quan sát quy trình đóng đáy đánh bắt cá, tôm
Với đáy hàng cặm, ngư dân sẽ đóng ở những chỗ có mực nước sâu từ 15 đến 16m, sau đó đặt những cây trụ chừng 17, 18m xuống lòng sông và cố định một chỗ để xếp hàng từ 2 tới 10 miệng đáy giăng ngang mặt nước. Khi thả và kéo, theo con nước chảy xiết, luồng tôm cá sẽ chui vào bên trong những chiếc miệng này.
Đáy hàng bè thì khác biệt hơn bởi vì thường được đóng ở những nơi có lòng sông sâu, nước chảy xiết với dàn đáy liên kết bằng những chiếc ghe lớn. Thông thường, hình thức này sẽ có 2 đến 3 chủ đáy cùng hợp tác đóng bè để hỗ trợ nhau trong công việc làm ăn. Theo người làm nghề đóng đáy hàng bè ở xã Tam Giang Tây, huyện Ngọc Hiển chia sẻ thì hình thức khai thác cá tôm này là đơn giản nhất trong tất cả các loại. Ngư dân có thể dựng trụ, giăng đáy hàng bè ở bất cứ khu vực sông nước nào miễn có dòng nước chảy xiết.
Nếu như đáy hàng cặm và hàng bè đóng dưới lòng sông thì đáy hàng khơi lại được đóng ngoài biển, có thể nằm cách xa đất liền từ 8 tới 10km. Ngư dân sẽ giăng những miệng đáy ở nơi sâu tầm 25m và có lòng lạch biển. Miệng của loại đáy này rất rộng được làm bằng loại lưới dài có đuôi thắt lại và bắt cố định vào giữa 2 trụ đã được cắm sâu xuống đáy biển.
Nghề đóng đáy ở Cà Mau vốn đã vất vả, riêng với hình thức đánh bắt cá bằng loại đáy hàng khơi này còn cực nhọc hơn. Ngư dân phải mưu sinh nơi đầu sóng, ngọn gió để dựng được dãi đáy cao dài thẳng tắp giữa biển khơi đồng thời lợi dụng sức gió, nước và định luật vật lý mới có thể cắm những cột trụ to lớn xuống đáy biển.
Thường thì đóng đáy hàng khơi đòi hỏi nhiều người cùng tham gia giúp sức: người thì bỏ tiền dựng đáy (chủ đáy), người chuyên chở cá tôm, cung cấp nước uống, lương thực từ tàu bè ra điểm dựng đáy (bạn tàu), người canh giữ ở trong chòi đến khi con nước thuận lợi thì thả và kéo miệng đáy (bạn chòi).
Đóng đáy hàng khơi là công việc khó khăn và đòi hỏi người theo nghề phải biết và thông thạo nhiều kỹ năng đồng thời có kinh nghiệm dày dặn trong việc dựng trụ, xây chòi, giăng miệng đáy…
3.3 Tham quan điểm đóng đáy ngoài biển
Hiện nay tại Cà Mau có hàng ngàn miệng đáy ở khu vực cửa biển như Cái Đôi Vàm (huyện Phú Tân), Rạch Tàu, Rạch Gốc (huyện Ngọc Hiển). Có dịp theo chân người dân ra địa điểm đóng đáy khám phá, bạn không chỉ có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp bao la, rộng lớn của biển khơi mà còn cảm nhận được sự chênh vênh của những hàng đáy ngày đêm phơi mình đón đầu những cơn sóng to gió lớn, mang về bao nhiêu là cá, tôm tươi ngon.
Ngoài ra, mọi người khi đến điểm đóng đáy hàng khơi đừng quên tham quan chòi tổ chim – không gian có diện tích khoảng 4 đến 10m2 để 2, 3 bạn chòi ở cùng nhau trên biển. Đây vừa là nơi ngư dân khai thác hải sản vừa là điểm thu hoạch, quản lý và bảo vệ hàng đáy nằm ngoài khơi xa. Những người bạn chòi nơi đây hầu hết đều dày dặn kinh nghiệm đi biển, bơi lội rất giỏi và dám đương đầu với sóng to gió lớn.
Chỉ dừng chân nơi đây và tận mắt nhìn thấy người làm Nghề đóng đáy ở Cà Mau mạo hiểm đu người đi qua những sợi dây thừng nối liền giữa các cột trụ và kéo lên miệng đáy đầy ắp cá tôm, bạn mới có thể thấu hiểu được sự vất vả, gian nan mà họ phải trải qua để đem lại cuộc sống ấm no cho gia đình.
Chỉ có tận mắt nhìn thấy ngư dân mạo hiểm đu người di chuyển giữa biển khơi bằng những sợi dây thừng, bạn mới có thể thấu hiểu nỗi vất vả, gian nan của họ khi làm công việc này
Vậy là Chiasene.com vừa giới thiệu đến bạn Nghề đóng đáy ở Cà Mau. Đây là công việc khai thác thủy hải sản không còn xa lạ gì với ngư dân Cà Mau đồng thời cho thấy được nét đẹp lao động đời thường cực kì quý giá và đáng ngưỡng mộ. Mọi người nhanh tay lưu ngay bài viết vào cẩm nang du lịch của riêng mình để có dịp vi vu khám phá miền đất Tây Nam Bộ không bỏ lỡ cơ hội tìm hiểu thêm về ngành nghề độc đáo này, ngoài ra còn có thể tự mình tham quan, trải nghiệm và thấu hiểu cho cuộc sống của người theo nghề đóng đáy bạn nhé.