Kim Ngân 1. Lịch sử hình thành món Gà xông khói Jơ Rai
Gà xông khói Jơ Rai là món ăn đặc sản Gia Lai ai cũng biết đến. Theo ông Siu Núi – một trưởng làng thuộc phường Hoa Lư, thành phố Pleiku cho hay, món ăn này xuất phát từ đồng bào dân tộc thiểu số Jơ Rai. Từ những ngày xa xưa, lúc họ đi lên rừng, rẫy thì đây là món ăn giúp họ sinh tồn trong khoảng thời gian dài. Theo lời kể của già làng Siu, mỗi khi đi rẫy xa, bất cứ nhà ai trong làng cũng đều chuẩn bị một con gà tơ đem theo. Họ thường chọn loại gà nặng khoảng 1,5 kg trở lại. Gà được bắt làm sạch và ướp theo đúng khẩu vị của người Jơ Rai, do đó thịt khá dai và mang hương vị đặc trưng của đồng bào dân tộc này. Họ thường ở lại rẫy hàng tháng trời, do đó gà xông khói trở thành món ăn bất dĩ đối với người Jơ Rai. Sau khi lên đến rẫy, họ đốt lửa và treo con gà cách xa bếp khoảng 1 đến 1,5m. Khoảng cách này chỉ vừa tầm với làn khói, thịt gà sẽ được treo ở đây sau 1 đến 2 ngày. Gà xông khói Jơ Rai có hương vị khác biệt đặc trưng so với gà nướng hay gà luộc. Nếu gà nướng và gà luộc là hai món ăn quen thuộc đối với mọi người và bạn cũng có thể thưởng những món ăn này ở bất kỳ đâu. Tuy nhiên, muốn trải nghiệm gà xông khói đặc trưng của người Jơ Rai, bạn chỉ có thể đến đây thôi.
Nếu là một tín đồ đam mê khám phá nét đặc sắc trong ẩm thực ở vùng đất này, nhất là món Gà xông khói Jơ Rai, có lẽ bạn nên một lần di chuyển đến Gia Lai để có thể thưởng thức trọn vẹn hương vị của món ăn đó. Ngoài ra, đối với đồng bào dân tộc Jơ Rai, mỗi khi có khách quý hay ngày hội đặc biệt của làng thì mới đem món này ra mời mọi người thưởng thức. Theo kinh nghiệm của của cẩm nang du lịch, chắc có lẽ đây là món ăn chế biến tốn nhiều công sức và khá nhiều thời gian nên mọi người thường trân trọng món ăn.
Không chỉ có món Gà xông khói Jơ Rai nổi tiếng, các bạn cũng có thể khám phá nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực của Gia Lai thông qua các món như: lá mì xào cà đắng, bánh khọt mắm cà, bò nướng ống tre…
Gà xông khói Jơ Rai là món ăn đặc sản Gia Lai nổi tiếng. Theo lời kể của một trưởng làng thuộc phường Hoa Lư, gà xông khói xuất phát từ đồng bào dân tộc thiểu số Jơ Rai
Đối với đồng bào dân tộc Jơ Rai, gà xông khói là món ăn đặc biệt dành riêng cho khách quý, những ngày tổ chức lễ hội đặc biệt của dân làng
Xem thêm: Khám phá Làng ẩm thực Hươu Sao đậm chất Tây Nguyên
2. Gà xông khói Jơ Rai – Món ăn đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số ở Gia Lai
2.1 Bí quyết chọn Gà xông khói Jơ Rai
Trong các món đặc sản ở Gia Lai, nếu các sợi phở khô nổi tiếng phải đạt yêu cầu chuẩn dai, mềm thì Gà xông khói Jơ Rai cũng vậy. Đối với đặc sản Gà xông khói của người Jơ Rai, họ yêu cầu phải chọn loại gà có đủ tiêu chuẩn. Một con gà được lựa chọn để xông khói thường nhỏ, thịt phải săn chắc và có độ dai nhất định. Theo người Jơ Rai, gà xông khói phải đảo bảo đạt các yêu cầu trên thì mới ăn mới ngon.
Dựa vào lời kể của nhiều già làng, ngày trước họ thường đem trực tiếp gà sống xông khói trực tiếp trên bếp. Trước đây, họ không dùng gia vị để ướp thịt gà. Tuy nhiên, trải qua thời gian lâu dài, món ăn ngày càng nổi tiếng. Do đó, người dân đã tìm hiểu và nghiên cứu ra nhiều loại gia vị khác nhau để góp phần cải thiện hương vị của món gà xông khói. Để thịt gà được thấm nhanh hơn và đảm bảo vệ sinh thực phẩm, muốn có gà xông khói, người ta thường luộc sơ gà. Thông thường, mọi người sẽ cho gà vào nồi nước sôi để luộc sơ qua khoảng 10 đến 15 phút sau khi tẩm ướp gia vị. Đối với công đoạn này, món ăn sẽ có thêm nhiều hương vị. Đặc biệt là màu của gà sau xông khói sẽ đẹp hơn nhiều so với gà không ướp gia vị. Vì món có tên là gà xông khói nên lượng nhiệt cần đủ để làm chín gà như mong muốn sẽ kéo dài từ khoảng 2 đến 3 ngày. Gà sẽ được xông khói trên bếp lửa than hồng cho đến khi da vàng ươm bóng mướt. Lúc đó món gà xông khói được xem là hoàn thành. Gà xông khói được xem là đặc sản của đồng bào dân tộc Jơ Rai. Chính vì vậy, khi nhắc đến gà xông khói, mọi người thường nghĩ ngay đến đến văn hóa cũng như nguồn gốc xuất xứ của món ăn này.
Đối với đặc sản Gà xông khói của người Jơ Rai, để đảm bảo hương vị của món ăn được giữ nguyên vẹn, yêu cầu phải chọn loại gà nhỏ, thịt phải săn chắc và có độ dai nhất định
2.2 Gà xông khói Jơ Rai là món ăn nhất định phải thử một lần
Gà xông khói Jơ Rai là món ăn bạn nhất định phải thử một lần trong chuyến du lịch khám phá Gia Lai của mình. Đối với Chiasene.com, đến Gia Lai nhưng chưa được ăn món gà xông khói thì xem như chưa từng đến đây. Khác với bò nướng ống tre, gà xông khói là món ăn đặc sản có hương vị đậm đà đặc trưng hơn. Bò nướng ống tre thường không được ướp nhiều gia vị, do đó hương vị kém đặc trưng hơn so với gà xông khói. Mặc dù để gà xông khói trong nhiều ngày, tuy nhiên mùi vị đặc trưng của các bộ phận không hề thay đổi. Từ miếng thịt gà thơm dai cho đến da gà vàng tươi, giòn, tất cả đều đạt tiêu chuẩn làm nên nét khác biệt cho món gà xông khói của người Jơ Rai.
Gà xông khói Jơ Rai không chỉ là món ăn đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số này mà chúng đang được phục vụ ở hầu hết tất cả nhà hàng, quán ăn tại Pleiku. Tuy nhiên, nhằm mang đến một món ăn chuẩn hương vị của người Jơ Rai, một số nhà hàng đã quyết định mua giống gà thuần chủng của người bản địa. Không những thế, họ còn thuê luôn đầu bếp của người Jơ Rai với mong muốn món ăn sẽ được chế biến theo đúng cách truyền thống của họ.
Gà xông khói Jơ Rai không chỉ là món ăn đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng đất này mà chúng đang được phục vụ ở hầu hết tất cả nhà hàng, quán ăn tại Pleiku
Còn điều gì tuyệt vời hơn khi được thưởng thức món gà xông khói Jơ Rai ngay chính mảnh đất đã sinh sôi ra nó. Chiasene.com tin rằng, thưởng thức Gà xông khói Jơ Rai theo cách này sẽ mang đến cho bạn nhiều trải nghiệm đáng nhớ. Tận hưởng không gian thoáng đãng và tiết trời mát mẻ của Phố núi, bạn không cần phải di chuyển nhiều nơi. Đối với chúng mình, một con gà xông khói dân dã đậm hương vị của núi rừng sẽ giúp bạn cảm nhận được hơi thở của phố núi Gia Lai. Theo kinh nghiệm thưởng thức Gà xông khói Jơ Rai của nhiều bạn, hương men thơm nồng của rượu cần cũng đủ để mỗi thực khách cảm thấy lưu luyến và mê mẩn. Rượu nồng, thịt thơm, đây chính là cách đơn giản nhất để mọi người cảm nhận rõ nét đặc sắc trong văn hóa ẩm thực của người bản địa Tây Nguyên.
Theo kinh nghiệm thưởng thức Gà xông khói Jơ Rai của nhiều bạn, hương men thơm nồng của rượu cần cũng đủ để mỗi thực khách cảm thấy lưu luyến và mê mẩn món ăn này
Gà xông khói Jơ Rai giờ đây đã trở thành đặc sản nổi tiếng nhất ở Gia Lai. Bất cứ ai đặt chân đến Gia Lai cũng nên thưởng thức gà xông khói một lần trong đời. Hi vọng với những chia sẻ từ chuyên mục cẩm nang du lịch của Chiasene.com, các bạn sẽ có những trải nghiệm tuyệt vời nhất khi thưởng món ăn này. Chúc các bạn ngon miệng!