Trong danh sách các địa điểm tham quan tại Cà Mau nổi tiếng chắc hẳn không thể thiếu những tọa độ du lịch tâm linh đậm nét văn hóa Phật giáo. Các điểm đến du lịch tâm linh vẫn luôn giữ một vị trí quan trọng trong lòng đối với khách thập phương. Trong số đó, những công trình mang vẻ đẹp đẹp văn hóa của người Hải Nam ở Nam Bộ vẫn thu hút số đông khách thập phương đến tham quan và tìm hiểu. Ở bài viết hôm nay, cùng theo chân Chiasene.com để tìm hiểu rõ hơn về Hải Nam Cổ Miếu tọa lạc tại Cà Mau, nơi thờ cúng 108 vị Chiêu Ứng.
1. Giới thiệu đôi nét về Hải Nam Cổ Miếu
1.1 Hải Nam Cổ Miếu ở đâu?
Vị trí: đường Lý Văn Lâm, phường 1, Thành phố Cà Mau
Theo Chiasene.com được biết, Hải Nam Cổ Miếu là địa điểm văn hóa tâm linh tọa lạc tại trung tâm thành phố, nơi có nhiều người đông đúc qua lại. Chính vì vậy, Hải Nam Cổ Miếu luôn thu hút đông đảo khách thập phương là người Hoa đổ về tham quan và thắp hương. Hải Nam Cổ Miếu là nơi được người dân Cà Mau dùng để phụng thờ tổ tiên, đặt bài vị 108 anh linh. Không những thế, nơi đây còn là nơi sinh hoạt thường ngày của cộng đồng người Hải Nam nói riêng và người Hoa sinh sống tại Cà Mau nói chung.
1.2 Nguồn gốc tục thờ Chiêu ứng của người Hải Nam
Người Hải Nam là một trong những cộng đồng người Hoa sinh sống tại Trung Bộ và Nam Bộ. Đối với người Hải Nam, tục thờ 108 vị Chiêu Ứng Anh Liệt được xem là một nét văn hóa đặc trưng tiêu biểu đối với họ. Đây được xem là một trong những cực kỳ đẹp của người Hải Nam sinh sống tại Việt Nam. Ngoài Hải Nam Cổ Miếu, bạn có thể đến tham quan chùa Ông Bổn Cà Mau. Đây cũng được xem là một trong những công trình kiến trúc mang đậm nét văn hóa đặc trưng của người Hoa sinh sống tại Cà Mau.
Tương truyền, 108 vị Chiêu Ứng Anh Liệt mà nhóm người Hải Nam thờ cúng vốn dĩ là những thương buôn sinh sống trên biển. Khoảng thời gian năm Tân Hợi 1851, trên đường về Hải Nam (Trung Quốc), họ đã bị giết bởi quân đội triều Nguyễn đang tuần tra trên biển. Vì nổi lòng tham nên Chưởng vệ Phạm Xích và Lang trung Tôn Thất Thiều đã chỉ huy chiếm đoạt của cải.
Sau một thời gian, nhờ những lần kêu oan của người thân các thương nhân bị nạn, vua Tự Đức tự xử những tên tòng phạm. Theo dân gian kể lại, để an ủi vong hồn của người chế oan, vua Tự Đức lập trai đàn chẩn tế ở cửa biển Thuận An rồi sắc phong cho những vong linh là Chiêu Ứng Anh Liệt và cho phép thờ phụng. Tương truyền rằng, họ đã linh ứng sau khi qua đời và thường xuyên giúp đỡ nhiều tàu thuyền gặp nạn trên biển. Đó là lý do vì sao, người Hải Nam sinh sống tại Trung Bộ và Nam Bộ lại lập miếu thờ 108 vị Chiêu Ứng ở khắp nơi.
1.3 Thời điểm thích hợp để ghé thăm Hải Nam Cổ Miếu
Dựa vào cẩm nang khám phá Cà Mau của Chiasene.com cho biết, từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau là thời điểm lý tưởng nhất để bạn có thể ghé thăm, vãn cảnh Hải Nam Cổ Miếu. Bên cạnh đó, vì thời tiết khá đẹp và khí hậu trong lành, mát mẻ nên các bạn hoàn toàn thoải mái di chuyển nhiều địa điểm du lịch tâm linh khác nhau để chiêm bái và dâng hương.
Ngược lại, các khoảng thời gian còn lại trong năm, Cà Mau thường xuyên xuất hiện những cơn mưa bất chợt nên bạn khó có thể sắp xếp lịch trình hợp lý để khám phá Hải Nam Cổ Miếu và nhiều địa danh khác. Chính vì vậy, bạn cần theo dõi kỹ càng thời tiết ở Cà Mau trước khi đi du lịch để có một chuyến đi trọn vẹn nhất.
Bên ngoài sân Hải Nam Cổ Miếu, khu vực đối diện cổng chính treo sắc phong của vua. Hai bên sắc phong thờ thanh long, bạch hổ
Lư hương to được đặt ở vị trí trung tâm, trước cửa chính của khu vực chính điện
Xem thêm: Chùa Bà Thiên Hậu Cà Mau, chốn linh thiêng của cộng đồng người Hoa
2. Vãn cảnh Hải Nam Cổ Miếu
2.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Hải Nam Cổ Miếu Cà Mau
Thời Pháp thuộc, Hải Nam Cổ Miếu bị chính quyền thực dân chiếm dụng làm khu hành chính. Vì vậy, ngôi miếu buộc phải dời đi chỗ khác. Khoảng thời gian năm 1938, ông Ong Thế Sung đã khởi xướng việc bắt đầu xây dựng lại Hải Nam Cổ Miếu. Vị trí của miếu lúc bấy giờ gần với ngã ba Kênh 16, hiện là đường Lý Văn Lâm, phường 1, tỉnh Cà Mau. Sau khi giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, người Hoa Hải Nam đã tản cư đi nhiều nơi nên miếu không còn ai canh giữ. Do đó, Hải Nam Cổ Miếu Cà Mau dần trở nên hư hỏng, xuống cấp nên chính quyền địa phương đã tận dụng để xây dựng chợ Phường 1.
Tháng 5/2010, UBND tỉnh Cà Mau quyết định giao lại nền đất để người Hoa xây dựng lại miếu. Chỉ trong vòng 3 năm, Hải Nam Cổ Miếu đã hoàn thành và mang vẻ đẹp khang trang như hiện nay.
2.2 Kiến trúc của Hải Nam Cổ Miếu
Hải Nam Cổ Miếu sau khi được xây dựng với kết cấu giống như trước đây, bao gồm: 3 gian nối tiếp, ngoài thấp, trong cao… Khuôn viên rộng rãi, thoáng mát và trồng nhiều cây xanh, tiểu cảnh khác nhau. Bên ngoài sân, khu vực đối diện cổng chính treo sắc phong của vua. Hai bên sắc phong thờ thanh long, bạch hổ. Giữa khu chánh điện thờ bài vị 108 vị Chiêu Ứng Anh Liệt, hữu ban thờ ông Hải Thoại, tả ban thờ các bậc tiền hiền.
2.3 Giá trị văn hóa của tục thờ 108 vị Chiêu Ứng Anh Liệt tại Hải Nam Cổ Miếu
Hải Nam Cổ Miếu tọa lạc tại trung tâm thành phố Cà Mau. Sân miếu Hải Nam có một bia đá lớn được khắc với nội dung viết bằng chữ Hán và Quốc ngữ: “Sắc phong bách bát anh linh, sắc phong Chiêu Ứng Anh Liệt, tấn phong Dực Bảo Trung Hưng, Tự Đức tứ niên thập nhị nguyệt thất nhật”.
Đối với người dân Cà Mau, quá trình hình thành và phát triển người Hoa Hải Nam tại đây luôn gắn liền với tục thờ cúng các vị Chiêu Ứng. Tuy nhiên, thời gian thay đổi đồng nghĩa với việc ý nghĩa trọng tâm của tục thờ cúng 108 vị Chiêu Ứng cũng biến đổi theo. Ban đầu, Hải Nam Cổ Miếu thờ Chiêu Ứng với ý nghĩa tưởng nhớ các vong linh đã khuất. Không những thế, họ còn cầu mong các vị Chiêu Ứng có thể cầu an, phù hộ cho những hành trình trên biển của mình. Trải qua một thời gian, học dần xem tục thờ 108 vị Chiêu Ứng tại Hải Nam Cổ Miếu trở thành một tín ngưỡng văn hóa đặc trưng. Điều này có thể giúp người Hải Nam thể hiện được giá trị đặc sắc, riêng biệt trong cộng đồng người Hoa.
Khuôn viên bên ngoài của Hải Nam Cổ Miếu đặt nhiều cây xanh, không khí bình yên, mát mẻ nhưng cũng không kém phần uy nghiêm, trang trọng
Kiến trúc bên trong Hải Nam Cổ Miếu mang đậm nét văn hóa tâm linh Phật giáo của người Hoa Hải Nam. Giữa khu chánh điện thờ bài vị 108 vị Chiêu Ứng Anh Liệt, hữu ban thờ ông Hải Thoại, tả ban thờ các bậc tiền hiền
Hải Nam Cổ Miếu Cà Mau được xem là một trong những nét đẹp tín ngưỡng của người Hải Nam sinh sống tại khu vực Nam Bộ. Chiasene.com hi vọng, với những thông tin từ chuyên mục cẩm nang du lịch mà Chiasene.com đã cung cấp ở bài viết trên sẽ giúp các bạn có thêm nhiều điều thú vị về quá trình hình thành và nét đẹp tín ngưỡng văn hóa tâm linh của người Hải Nam.