EQ hay IQ quan trọng hơn trong việc xác định thành công trong cuộc sống? – Câu hỏi này là trọng tâm của một cuộc tranh luận quan trọng về tầm quan trọng của trí thông minh nhận thức (IQ) và trí tuệ cảm xúc (EQ).
Những người ủng hộ trí thông minh IQ có thể cho rằng chỉ số IQ đóng vai trò quan trọng nhất trong việc xác định mức độ tốt của con người trong cuộc sống. Thay vào đó, những người ủng hộ tầm quan trọng của trí tuệ cảm xúc sẽ cho rằng chỉ số EQ thậm chí còn quan trọng hơn. Vậy trong suốt quá trình phát triển thì chỉ số nào quan trọng hơn và quyết định nhiều nhất cho sự thành công của một người.
Quan điểm về chỉ số EQ và IQ.
Trong cuốn sách Trí tuệ cảm xúc của nhà tâm lý học Daniel Goleman đã gợi ý rằng chỉ số EQ thực sự có thể quan trọng hơn chỉ số IQ. Một số nhà tâm lý học khác lại cho rằng các thước đo tiêu chuẩn về trí thông minh (tức chỉ số IQ) quá hẹp và không bao gồm đầy đủ các mức độ thông minh của con người.
Ví dụ: Nhà tâm lý học Howard Gardner đã gợi ý rằng trí thông minh không chỉ đơn giản là một khả năng chung chung. Thay vào đó, ông đưa thuyết đa trí tuệ với 9 loại trí thông minh và mỗi người có thể có thế mạnh trong một số lĩnh vực nhất định. Nên do đó, nếu chỉ số IQ họ không cao nhưng lại có năng khiếu trong một kỹ năng nào đó trong 9 loại trí thông minh thì vẫn đạt được nhiều thành tựu trong cuộc sống.
Thay vì tập trung vào một trí thông minh chung duy nhất, thường được gọi là trí thông minh chung (Yếu tố G). Một số chuyên gia lại cho rằng khả năng hiểu và thể hiện cảm xúc có thể đóng một vai trò ngang nhau.
IQ và EQ là gì? Điểm khác biệt giữa IQ và EQ
IQ và EQ được đo lường và kiểm tra như thế nào? Chỉ số thông minh IQ là khả năng tổng hợp của cá nhân để hành động có mục đích, suy nghĩ hợp lý, ứng phó và giải quyết các vấn đề thường gặp trong cuộc sống hằng ngày một cách tốt nhất
Chỉ số IQ được tính từ một bài kiểm tra trí thông minh được tiêu chuẩn hóa. Trong các bài kiểm tra IQ, điểm số được tính bằng cách lấy số tuổi tâm hồn chia cho số tuổi thật sau đó nhân với 100.
Vì vậy, một đứa trẻ có số tuổi tâm hồn 15 và 10 tuổi thì chỉ số IQ sẽ là 150. Ngày nay, điểm của hầu hết các bài kiểm tra IQ được tính bằng cách so sánh điểm của người dự thi với điểm trung bình của những người khác trong cùng nhóm tuổi.
Chỉ số IQ là thể hiện cho các khả năng như:
- Xử lý hình ảnh và không gian hình học
- Kiến thức về thế giới
- Lý luận trôi chảy
- Trí nhớ làm việc và trí nhớ ngắn hạn
- Suy luận logic
Trí tuệ cảm xúc hay EQ là khả năng nhận thức, kiểm soát, đánh giá và thể hiện cảm xúc của một người. Các nhà nghiên cứu như John Mayer và Peter Salovey, cũng như các nhà văn như Daniel Goleman, đã giúp làm sáng tỏ trí tuệ cảm xúc, khiến nó trở thành một chủ đề nóng trong các lĩnh vực từ quản lý kinh doanh đến giáo dục.
Chỉ số EQ là tập trung vào các khả năng như:
- Xác định cảm xúc
- Đánh giá cảm giác của người khác
- Kiểm soát cảm xúc của chính mình
- Nhận biết cảm giác của người khác
- Sử dụng cảm xúc để tạo điều kiện giao tiếp xã hội
- Tạo mối quan hệ với người khác
Kể từ những năm 1990, trí thông minh cảm xúc đã đi từ một khái niệm nửa mơ hồ được tìm thấy trong các tạp chí học thuật thành một thuật ngữ được công nhận phổ biến. Giờ đây, bạn có thể tự rèn luyện là giúp tăng cường trí tuệ cảm xúc hoặc tham gia các chương trình học tập xã hội và cảm xúc được thiết kế để dạy các kỹ năng về trí tuệ cảm xúc.
EQ hay IQ quan trọng hơn?
Có một khoảng thời gian dài, chỉ số IQ được coi là yếu tố quyết định chính của sự thành công. Những người có chỉ số IQ cao được cho là được định sẵn cho một cuộc sống hoàn thiện và thành tựu, và các nhà nghiên cứu đã tranh luận xem liệu trí thông minh là sản phẩm của Gen di truyền hay môi trường sống và phát triển từ nhỏ.
Tuy nhiên, một số nhà tâm lý học bắt đầu nhận ra rằng trí thông minh cao không đảm bảo cho sự thành công trong cuộc sống. Đánh giá của chỉ số IQ quá hẹp để miêu tả đầy đủ khả năng và kiến thức của con người.
Tuy rằng chỉ số IQ không bao hàm hết khả năng thành công, nhưng vẫn được công nhận là một yếu tố quan trọng của sự thành công, đặc biệt là khi nói đến thành tích học tập. Những người có chỉ số IQ cao thường học tốt ở trường, thường kiếm được nhiều tiền hơn và có xu hướng có sức khỏe tinh thần tốt hơn.
Ngày nay các chuyên gia công nhận rằng chỉ số IQ không phải là yếu tố duy nhất quyết định sự thành công trong cuộc sống. Thay vào đó, nó là một phần của một chuỗi ảnh hưởng phức tạp đến thành công và không thể thiếu trí tuệ cảm xúc trong những người thành công được. Nhiều công ty hiện bắt buộc đào tạo trí tuệ cảm xúc và sử dụng các bài kiểm tra EQ như một phần của quá trình tuyển dụng.
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những cá nhân có tiềm năng lãnh đạo mạnh mẽ cũng có xu hướng thông minh hơn về mặt cảm xúc, cho thấy rằng chỉ số EQ cao là một phẩm chất quan trọng đối với các nhà lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp.
Ví dụ: Một công ty bảo hiểm đã phát hiện ra rằng EQ có thể đóng một vai trò quan trọng trong sự thành công trong bán hàng. Các đại lý bán hàng xếp hạng thấp hơn về các khả năng trí tuệ cảm xúc như sự đồng cảm, sáng kiến và tự tin đã được tìm thấy để bán các chính sách với mức phí bảo hiểm trung bình là 54 triệu. Các đại lý được xếp hạng cao về các thước đo EQ đã bán các chính sách trị giá trung bình là 114 triệu.
Khả năng cảm xúc cũng có thể ảnh hưởng đến các lựa chọn của người tiêu dùng khi đứng trước các quyết định mua hàng. Nhà tâm lý học từng đoạt giải Nobel Daniel Kahneman phát hiện ra rằng mọi người thà làm việc với một người mà họ tin tưởng và thích hơn là một người mà họ không thích, ngay cả khi điều đó có nghĩa là phải trả nhiều tiền hơn cho một sản phẩm kém chất lượng.
Vậy trí tuệ cảm xúc học tập và rèn luyện được không?
Nếu trí thông minh cảm xúc EQ là quan trọng như vậy, nó có thể được dạy và rèn luyện trí tuệ cảm xúc mỗi ngày. Nghiên cứu cho thấy khoảng 50% trẻ em theo học các chương trình phát triển bản thân có điểm thành tích học tập tốt hơn và gần 40% cho thấy thành tích được cải thiện dần. Các chương trình này cũng liên quan đến việc giảm tỷ lệ đình chỉ học, tăng cường đi học và giảm các vấn đề kỷ luật.
Các chiến lược để dạy trí thông minh cảm xúc bao gồm giáo dục tính cách, mô hình hóa các hành vi tích cực, khuyến khích mọi người suy nghĩ về cảm giác của người khác và tìm cách để đồng cảm hơn với người khác.
Xem thêm: 5 kỹ năng trí tuệ cảm xúc giúp phát triển bản thân tốt hơn
Kết luận
Thành công trong cuộc sống là kết quả của nhiều yếu tố. Cả IQ và EQ đều đóng vai trò quan trọng trong sự thành công nói chung, cũng như sức khỏe, thể chất và hạnh phúc.
Thay vì tập trung vào yếu tố nào có ảnh hưởng chi phối hơn, lợi ích lớn nhất có thể nằm ở việc học hỏi để cải thiện kỹ năng trong nhiều lĩnh vực. Ngoài việc tăng cường khả năng nhận thức, chẳng hạn như trí nhớ và tập trung tinh thần, bạn cũng có thể học tập và cải thiện các kỹ năng xã hội và cảm xúc của mình để dễ dàng đạt được nhiều thành tựu hơn.
Nếu bạn có được chỉ số IQ cao, nhưng lại không trao dồi kiến thức, học tập, tạo dựng nhiều mối quan hệ trong xã hội và sống hòa thuận với mọi người thì cũng rất khó để có thể đạt được những thành tựu và thành công trong cuộc sống.